Luật không có chỗ cho sai sót hay mơ hồ

Luật không có chỗ cho sai sót hay mơ hồ

Thời báo Kinh tế Sài Gòn

(TBKTSG) – Ngay trước khi Bộ luật Hình sự có hiệu lực từ ngày 1-7-2016 theo dự kiến trước đây, đã có nhiều ý kiến lên tiếng về một số điều khoản trong bộ luật này có tiềm năng “hình sự hóa” các mối quan hệ dân sự.

Thời báo Kinh tế Sài Gòn từ tháng 4 đã có những bài như Cẩn thận kẻo ngồi tù nếu sa thải trái pháp luật hay bài Tăng chế tài hình sự xử lý quan hệ lao động: Dễ bị lạm dụng… nói lên nỗi lo của các chủ doanh nghiệp khi quản lý nhân sự không những không còn là quyền tự quyết của doanh nghiệp mà khả năng ngồi tù do cho người lao động nghỉ việc là rất cao.

Gần đây hơn là các mối lo khác như lo về “tội trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động”, hay sự tái xuất hiện tội kinh doanh trái phép với một số ngành nghề kể cả cung ứng trò chơi điện tử trên mạng hay cung ứng các loại dịch vụ khác một cách chung chung.

Dĩ nhiên vẫn có những ý kiến ngược lại, cho rằng doanh nghiệp không có gì phải lo vì chuyện “hình sự hóa” như thế khó lòng xảy ra, điều luật nhằm mục đích bảo vệ quyền lợi của người lao động, mang tính răn đe là chính. Đi sâu vào kỹ thuật, một số phân tích chỉ ra các điều kiện rất khó đáp ứng để buộc các tội nói trên như để trấn an cộng đồng doanh nghiệp.

Nhưng luật đâu thể có chỗ cho sự mơ hồ như thế. Luật là phải rõ ràng, minh bạch, chỉ một cách hiểu, một cách lý giải để từ quan tòa đến bên công tố hay luật sư bám chặt vào để tìm công lý. Sự mơ hồ của luật chính là mảnh đất màu mỡ cho vấn nạn chạy án, xin cho, hù dọa hay sách nhiễu. Chính vì vậy cộng đồng doanh nghiệp nhất là giới khởi nghiệp liên quan đến công nghệ thông tin đã liên tục kiến nghị xem xét lại một số điều trong Bộ luật Hình sự mới.

Bất ngờ thay, chính Ủy ban Thường vụ Quốc hội đầu tuần này đã phải họp với trưởng đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh để bàn chuyện… hoãn thi hành Bộ luật Hình sự! Lý do là có ít nhất 90 nội dung trong luật bị sai sót, cần sửa đổi. Mơ hồ như các điều luật nói trên đã là lý do cân nhắc để sửa đổi thì sai sót chắc chắn không thể nào chấp nhận trong một bộ luật quan trọng như thế. Theo các chuyên gia luật, có những sai sót nghiêm trọng và những sai sót không thể tin được! Chẳng hạn, cùng miêu tả chi tiết một tội danh cụ thể với các đặc điểm hoàn toàn giống nhau thế nhưng lại có hai mức án tù khác nhau thì cơ quan tố tụng làm sao biết nên áp dụng khoản mục nào!

Vì vậy việc hoãn thi hành Bộ luật Hình sự là cần thiết, không thể lảng tránh được. Trách nhiệm để xảy ra các sai sót kỹ thuật, trùng lắp đó sẽ được làm rõ. Vấn đề là đã hoãn để chỉnh sửa thì Quốc hội cũng nên dành thời gian xem xét lại các điều khoản có thể gây mơ hồ và đang là nỗi lo của cộng đồng doanh nghiệp. Chỉ với một tinh thần cầu thị như được thể hiện trong việc sửa sai hơn 90 lỗi trong bộ luật thì Quốc hội mới đóng vai trò làm luật để giúp xã hội phát triển chứ không phải luật trở thành rào cản những xu hướng kinh doanh hiện thế giới đang cổ xúy mạnh mẽ.

Mời xem thêm

Đại biểu có cần bàn câu chữ?

Hoãn nhưng vẫn áp dụng một số quy định trong Bộ luật Hình sự mới