Bơm tạp chất cho tôm xuất ngoại: Bán rẻ khách vẫn bỏ chạy

DN thủy sản bức xúc vì tôm sú xuất khẩu bị bơm tạp chất, cắm tăm tre, tăm dừa… khiến người dùng Nhật tẩy chay, chuyển sang mua tôm sú Philippines và Indonesia dù giá cao hơn tôm VN

Xuất khẩu giảm thê thảm

Tại phiên hội thảo ngành nghề hàng thủy sản – năng lực cạnh tranh và ứng phó với biến đổi khí hậu diễn ra ngày 27/5, bà Lê Hằng- Phó giám đốc trung tâm Vaseppro (Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam) cho biết xuất khẩu thủy sản trong năm 2015 đạt 6,57  tỷ đô la , giảm 16,1%. Trong ấy xuất khẩu tôm đạt 3 tỷ đô la Mỹ , giảm 25%; xuất khẩu cá tra đạt 1,56 tỷ USD , giảm 11,5%.  Xuất khẩu giảm mạnh, nhưng diện tích tôm sú tại ĐBSCL tăng cả về diện tích và sản lượng lần là lượt 1,59%; 4,3%.

Dự báo trong năm 2016, xuất khẩu thủy sản  cũng phải đối mặt với không ít thách thức như hạn hán, nhiễm mặn, thuế chống bán phá giá cá tra, tôm cao, giá nguyên liệu tăng khó khăn cạnh tranh…tuy thế nhưng ông Lê Văn quang quẻ , chủ tịch Hội đồng quản trị, tổng giám đốc đơn vị CP Tập đoàn Thủy sản Minh Phú cho rằng số liệu đấy không phản ánh thực trạng sản xuất nuôi tôm Việt Nam. Thực ra sản lượng tôm sú 4 tháng đầu năm 2016 tăng là do lượng tồn kho của 2015 chuyển qua chứ không hề tăng do phân phối . Tại những nhà máy chế biến chỉ  bằng 30- 50% so với cùng kỳ năm 2015. “chúng tôi đi về tận ao nuôi để có thể dò hỏi , diện tích thả giống trong khoảng đầu năm đến giờ chỉ được khoảng 20%, nhiều hộ đã phải treo ao”, ông Phú nói. bên cạnh đấy , ông cũng rất phản ứng trước hiện trạng tôm sú đang đối mặt với nạn bơm tạp chất, cắm tăm tre, tăm dừa.

“Khi tôi sang công tác ở Nhật, người mua Nhật nói vì tình trạng như vậy nên họ không mua tôm sú Việt Nam mà chuyển sang mua tôm sú Philippines và Indonesia dù rằng giá tôm sú của hai nước này cao hơn Việt nam từ 2 – 3 USD . Nhiều người dùng lớn của các nước cũng khước từ mua tôm sú của Việt Nam”, ông quang nói. Ông quang đãng cho biết , giá tôm sú năm 2015 giảm thê thảm và ngày nay cũng rất thấp. Tôm sú quảng canh của Việt Nam rất ngon nhưng chỉ vì những thương gia làm ăn lận dối, gian lận làm mất nhãn hiệu , các bạn khước từ không tậu khiến hàng tồn kho, tổ chức phải khuyến mại bán.

“Giá tôm sú của Indonesia, size 16- 20 là 15,8 USD , trong lúc đấy mình nằn nì gãy lưỡi bán cho Nhật may ra mới được 13 đô la Mỹ ”, ông quang quẻ chứng dẫn . Ông quang quẻ cho thấy , vấn đề an toàn thức ăn là vấn đề bức xúc nhất hiện tại . để “cứu” lấy doanh nghiệp , trả lời ứng buộc phải của bạn hàng, ông đã phải thực hiện bí quyết theo dõi trình tự nuôi, trước lúc thu hoạch cho người đến lấy cái làm kiểm tra , giám sát, niêm phong xe chở về nhà máy. “Việc giám sát đến từng hộ sản xuất nhỏ lẻ rất khó khăn nhưng tôm về đến nhà máy đảm bảo   chất lượng. ngoài ra giá tiền bị đội lên. Theo tính toán của các chuyên gia , trong khoảng giám sát ao, áp vận tải   xe vì sợ tráo hàng, tiền kiểm kháng sinh, giám sát mất 8.400 đồng/kg. tầm giá cao, làm nguy cơ cạnh tranh của công ty kém đi”

Ông quang quẻ cho rằng, ngành tôm Việt Nam đang đối mặt với thách thức, rủi ro. Không còn con đường nào khác cứu con tôm bằng thủ thuật có mặt trên thị trường các chuỗi giá trị có nghĩa vụ , để có thể thương gia lượm lặt , nuôi trồng phải có nghĩa vụ với sản phẩm công việc của mình, để họ thấy được nếu như làm gian lậu dối là tự lấy dao đâm đến mình. “Chuyện bơm tạp chất, bản thân tôi và Nguyên thứ trưởng Bộ Thủy sản cũng đã đương đầu 20 năm nay mới thắng lợi , đến 1/7 này việc tiêu dùng kháng sinh sẽ khắc phục hình sự, hi vọng từ đây tình trạng bơm tạp chất sẽ chấm dứt ”, ông quang đãng nói.

Gánh vàng ra biển đổ

Tại phiên thảo luận , có ý kiến cho rằng kim ngạch xuất khẩu thủy sản nói chung đạt 6,7 tỷ đô la Mỹ năm 2015 nhưng Việt Nam tùy thuộc 70- 80% đồ ăn chăn nuôi của nước ngoài.
Riêng về cá tra, cá ba sa, Việt Nam được đánh già là một mình một thị trường , sản xuất rất lớn. Đáng lý ra chúng ta có quyền quyết định về giá nhưng chúng ta không làm được điều ấy . Đã có lúc giá xuống thấp khiến người nuôi phải bỏ ao. nguyên nhân chính là gì?trả lời câu hỏi này, ông Nguyễn Việt Thắng, chủ toạ Hiệp hội cá tra cho rằng, Việt Nam thiếu sự liên kết giữa số người chế biến, thiếu tính cộng đồng.

TS. Nguyễn Việt Thắng phản ứng : “kết liên giữa một số nhà chế biến với nhau rất kém. tiên tổ ta nói buôn có bạn, bán có thị trấn nhưng chúng ta nói như thế nhưng không bao giờ làm như thế. ví như không xây dựng một vài đội ngũ y bác sỹ như thế này thì giá cá tra còn xuống nữa. nhắc lại câu chuyện của mình với bạn hàng, ông Lê Văn quang đãng cũng hướng dẫn : “Chúng ta đã có khi đưa ra quy định giá sàn nhưng lại thối lại cho khách hàng 20 cent, 30 cent. Họ nói mua cá Việt Nam rẻ nhưng chưa bao giờ có lời tại vì vừa sắm giá 4 đô la Mỹ nhưng đang đi nửa đường đã có người bán 3,8 đô la Mỹ , hình thành thị phần 3,5 đô la .” Chính Vì vậy mới dẫn vào cây chuyện tại sao cá lại khuyến mại nhanh như vậy : “khi tôi làm việc với người dùng , họ nói cá tra, cá ba sa Việt Nam ngon, họ rất thích, giá 10 đô la vẫn rẻ, nhưng hiện tại chỉ còn dưới 3 đô la Mỹ . Họ nói Việt Nam giống như gánh vàng ra biển đổ”.

Ông Phạm Anh Tuấn, Nguyên Phó tổng cục trưởng, Tổng cục Thủy sản cho rằng giá cá giảm nhanh do cung cầu, nguyên nhân chính đẩy sản lượng lên quá nhanh. ban đầu 100- 200 ngàn tấn, trong vài năm sau đẩy lên vài triệu tấn. Lợi nhuận càng ngày càng thấp khiến người nuôi lại chuyển sang giai đoạn hai là làm hàng chất lượng không tốt , tăng mạ băng….Trước một số thách thức trên, ông quang quẻ   kiến nghị, Bộ NNPTNT cần có những chương trình cụ thể để nâng cao nhận thực về tôm sạch cho người nuôi; coi xét lại chính sách tạm thời nhập tái xuất nguyên liệu qua biên cương với Trung Quốc; kiểm tra cấp phép và kiểm soát giá, chất lượng vật tư cung cấp cho phân phối , áp dụng thanh tra xử lý mạnh tay ví như vi phạm….

Chủ tịch Hiệp hội cá tra cũng kiến nghị, Bộ NNPTNT kết hợp với Bộ công thương nghiệp cho phép Hiệp hội có quyền ban bố danh sách các thành viên trong Hiệp hội không tuân thủ một số cam kết/quy chế/điều lệ trong phát triển lĩnh vực hàng vững bền ; đồng thời ban hành một vài chế tài phạt những thành viên này lúc Hiệp hội ban bố danh sách. đồng thời , một số phòng thương vụ ở nước ngoài phải hỗ trợ tin tức thị phần cho một